To επάγγελμα του Κοινωνικού Λειτουργού

Οι απόφοιτοι του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας μπορούν να απασχοληθούν σε ένα ευρύτατο τομέα δημοσίων κοινωνικών υπηρεσιών, αλλά και κοινωνικών υπηρεσιών του ιδιωτικού τομέα, κερδοσκοπικού και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καθώς επίσης και να εργαστούν ως ελεύθεροι επαγγελματίες στο χώρο της κοινωνικής φροντίδας και συμβουλευτικής. Στην χώρα το επάγγελμα του Κοινωνικού Λειτουργού είναι θεσμικά κατοχυρωμένο με σαφή επαγγελματικά δικαιώματα που κατοχυρώνονται στο ΠΔ 23 ΦΕΚ 6 30-1-1992 και στο ΠΔ 50 ΦΕΚ 23 26-1-1989 (Άσκηση Επαγγέλματος Κοινωνικού Λειτουργού ΠΔ 23 ΦΕΚ 6 30-1-1992 και Επαγγελματικά δικαιώματα ΠΔ 50 ΦΕΚ 23 26-1-1989).

Ο Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας αποτελεί ΝΠΔΔ. Η Κοινωνική Εργασία είναι διεθνώς αναγνωρισμένο επάγγελμα, τα δικαιώματα της οποίας προασπίζει η Διεθνής Ένωση Κοινωνικών Λειτουργών (International Federation of Social Work), και ενώσεις όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση Σχολών Κοινωνικής εργασίας (European Association of Schools of Social Work, EASSW). Σχολές και Τμήματα εκπαίδευσης στη Κοινωνική Εργασία λειτουργούν σε όλες τις χώρες. Πάνω από 50 Αγγλόφωνα επιστημονικά περιοδικά Κοινωνικής Εργασίας με σύστημα κριτών εκδίδονται από τους μεγαλύτερους διεθνείς εκδοτικούς οίκους. Σύμφωνα με τον διεθνή ορισμό της Κοινωνικής Εργασίας (όπως αποφασίστηκε από την Γενική Συνέλευση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κοινωνικών Λειτουργών το 2014): «Το επάγγελμα της κοινωνικής εργασίας προωθεί την κοινωνική αλλαγή και ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή, και την ενδυνάμωση και απελευθέρωση των ανθρώπων. Οι αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της συλλογικής ευθύνης και του σεβασμού της διαφορετικότητας είναι κεντρικής σημασίας για την κοινωνική εργασία, η οποία θεμελιώνεται από θεωρίες της κοινωνικής εργασίας, των κοινωνικών επιστημών και τη γηγενή γνώση. Η κοινωνική εργασία κινητοποιεί ανθρώπους και κοινωνικές δομές, ώστε να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της ζωής και να ενισχύσουν την κοινωνική ευημερία τους».

Επιπρόσθετα, στο ΠΔ 23 ΦΕΚ 6 30-1-1992 για την άδεια άσκησης του επαγγέλματος της Κοινωνικής Εργασίας επισημαίνεται ότι: «Η Κοινωνική Εργασία στοχεύει στην πρόληψη και αντιμετώπιση των ανθρώπινων προβλημάτων. Ενδυναμώνει άτομα, ομάδες και κοινότητες ώστε να αντιμετωπίσουν λειτουργικά καταστάσεις κρίσης και να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής τους. Αναπτύσσει συστηματική δράση για την κοινωνική ενσωμάτωση των κοινωνικά αποκλεισμένων και των πληθυσμιακών ομάδων που βιώνουν καταστάσεις υψηλού κινδύνου αποκλεισμού από φτώχεια, ανεργία, κακοποίηση, ρατσισμό κλπ. Προάγει την κοινωνική δικαιοσύνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την βελτίωση των σχέσεων των ανθρώπων. Συμβάλει στην ενεργοποίηση και κοινωνική δράση των κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων ή συνηγορεί ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες ζωής τους ενώ παράλληλα προάγουν αλλαγές στις δομικές συνθήκες που αναπαράγουν την κοινωνική ανισότητα και τον αποκλεισμό».

 Τομείς απασχόλησης του κοινωνικού λειτουργού 

Οι πτυχιούχοι εργάζονται σε ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα, σε Mη-Kυβερνητικές Οργανώσεις (Μ.Κ.Ο) είτε ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Μπορούν να εργαστούν με διαφορετικές ηλικιακές ομάδες, σε διαφορετικούς τομείς, σε προγράμματα που στοχεύουν στην πρόληψη η στην αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης . Ενδεικτικά, εργάζονται:

• Τομέας Κοινωνικής Φροντίδας (Διευθύνσεις Κοινωνικής Πρόνοιας, Προγράμματα Παιδικής Προστασίας, Προγράμματα για Ηλικιωμένα Άτομα και Άτομα με Αναπηρία, Προγράμματα καταπολέμησης της Φτώχειας κα)
• Τομέας της Υγείας (Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας ή/και Ψυχικής Υγείας)
• Τομείς εκπαίδευσης (Μονάδες Ειδικής Αγωγής ή Σχολεία)
• Τομέας Παραβατικότητας (Κοινωνικές Υπηρεσίες Επιμελητών Ανηλίκων ή Φυλακών)
• Τοπική Αυτοδιοίκηση (Κοινωνικές Υπηρεσίες)
• Υπηρεσίες που εργάζονται κατά της βίας της κακοποίησης και παραμέλησης παιδιών εφήβων και ενηλίκων
• Τομέας Κοινωνικής Ασφάλισης και Επαγγελματικού Προσανατολισμού
• Μονάδες Απεξάρτησης
• Συμβουλευτικά Κέντρα
• Υπηρεσίες για Μετανάστες – Πρόσφυγες
• MKO

Τα έντονα κοινωνικά προβλήματα που η χώρα αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια όπως αυτά της οικονομικής κρίσης και της φτώχειας που αυτή ανέδειξε, της υγειονομικής κρίσης λόγω της πανδημίας του covid-19,  της κοινωνικής αποστασιοποίησης, της προσφυγικής κρίσης, των φυσικών καταστροφών, αλλά και  τα κοινωνικά προβλήματα που συνεχώς επιδεινώνονται  (όπως αυτό της έμφυλης βίας και της παιδικής κακοποίησης), ζητήματα που προκύπτουν από τη δημογραφική γήρανση του πληθυσμού και πολλά άλλα, καθιστούν τον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας και φροντίδας ένα καίριο τομέα επένδυσης για την κοινωνική ανάπτυξη της χώρας. Πολλές νέες κοινωνικές υπηρεσίες και νέοι τομείς δράσης της κοινωνικής εργασίας αναπτύχθηκαν τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό μη κερδοσκοπικό τομέα. Επιπρόσθετα, φαίνεται να αναγνωρίστηκε από την κοινωνία αλλά και από τα  κέντρα λήψης αποφάσεων η αξία και η σημασία του επαγγέλματος του Κοινωνικού Λειτουργού σε συνθήκες κρίσης και η συμβολή της επιστήμης της Κοινωνικής Εργασίας στην αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων στην ανάπτυξη της κοινωνικής συνοχής, με την συμπερίληψη των κοινωνικά αποκλεισμένων και στην κοινωνική αλλαγή προς όφελος της κοινωνίας. Οι συνθήκες αυτές ευνοούν την επαγγελματική απορρόφηση των αποφοίτων μας. Η αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων, του κοινωνικού αποκλεισμού, της φτώχειας καθιστούν αναγκαία την ανάπτυξη κοινωνικών υπηρεσιών ικανών να συμβάλλουν στη στήριξη των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού. Η δραστηριοποίηση Μ.Κ.Ο στον τομέα της παιδικής προστασίας και της προσφυγικής προστασίας, καθώς και η ανάπτυξη κοινωνικών προγραμμάτων από την Τοπική Αυτοδιοίκηση (με την αξιοποίηση Ευρωπαϊκών προγραμμάτων) έχει συμβάλλει στην επαγγελματική απορρόφηση των αποφοίτων μας.

Επαγγελματικά δικαιώματα